Sümbül Ara Papağanı

Sümbül Ara – Hyazinth Ara(Anodorhynchus Hyacintinus) Papağanı

Sınıf : Psittaciformes

Aile : Psittacidae

Alt Aile : Arinae

Tür : Anodorhynchus

Alt Tür :Anodorhynchus Hyacinthinus

Sümbül Ara Papağanı Hakkında Genel Bilgiler

Sümbül ara (Anodorhynchus Hyacintinus) yani diğer bilinen adı ile Hyazinth Aralar, Mavi Aralar(Anodorhynchus) grubunun bir türüdür. Yaklaşık olarak 1 metreye varan toplam boyu ile de papağanlar dünyasının bilinen en büyük papağanlarıdır. Sümbül araların yaklaşık 1,5 KG civarında olan ağırlıkları da, onlara onlara papağanlar dünyasında, Kakapo’dan sonra 2. Ağır papağan ünvanını almıştır. Bu güzel kuşların ağırlıklı olarak, ana vatanı Brezilya’dır. Mevcut bu türe ait yaşayan sayının yaklaşık olarak %80’i yerlilerin “Cennet Bahçesi” diye adlandırdığı Güneydoğu Brezilya, özel bölgesinde yaşamaktadır. Bu bölge bir çok canlıya ev sahipliği yaptığı gibi, dünyanın en büyük dâhili nem oranı yüksek alanıdır. Her ne kadar sümbül araların nem ve sulak bölgelere karşı özel bir ilgi ve ihtiyacı olmasa da, bölgede mevcut yem ihtiyacının yüksek oranda olması onun için önemlidir. Sümbül aralar bu bölgede yaşayan yerli halkın sığırları ile işbirliği içinde yaşarlar. Sığırlar, palmiye fıstıklarını yerler ki; bunların tohumları (çekirdek kısımları) sümbül aralar için önemli bir yemdir. Aralarındaki iş birliği kısmı ise şu şekilde işler : Sığırlar palmiye fıstıklarını çiğner ve çekirdek kısımlarını tükürür. Buna da sevinen sümbül aralar olur. Bu sayede çekirdek kısmındaki kaygan zar alınmış ve kırması çok kolay hale gelmiş besinler elde ederler.

Sümbül aralara, yoğun olarak seyrek ağaçlı ormanlarda ve palmiye ağacı yoğun bölgelerde rastlamak mümkündür. Sümbül aralar nerede olursa olsun dikkat çeker. Tüylerinin tek renk olması, iri olması ve ağır bir papağan olması nedeniyle kendilerini saklama ihtiyacı hissetmeyen nadir papağanlardandır.

Genelde uyumlu yaşayan türlerdir. Eşli olarak ya da 6 ile 12  çift kuştan oluşan küçük gruplar halinde bir arada yaşarlar. Bu grupların içeriği aileler ve genç kuşlardan oluşur. Sümbül aralar genelde tek eşli yaşarlar. Eşleşme döneminde, 4 aylık bir süre içinde  gruptan ve genç kuşaktan ayrılıp yavrularını kurarlar. Eşleşme ve kuluçka döneminde her çift kendi başına kalır. Yuvasını ayrı bir özenle korumaya başlar.

Doğal ortamda yaşam süreleri yaklaşık 25 yıl olan bu kuşların esaret altında 90 yıl yaşadığı da sıkça görülmüştür.

Sümbül Ara Papağanı Doğal Yaşamları

Brezilya, Amazonların güneyinde kalan iç bölgeler, Doğu Bolivya ve Paraguay’ın kuzey kısımları ve ormanlarıdır. Tropik yağmur ormanları, özellikle de palmiyenin yoğun olduğu bölgelerdir.

Yoğunluk Olarak 3 Ayrı Nüfus Varsayılmaktadır:

1. Doğu Amazon bölgesinde , Para şehrinde,
2. Kuzeydoğu Brezilya’nın Minas Gevais şehrinde
3. Mato Grosso özel alanında(Pantanal)

Amazon bölgesinde yarı açık savanları, palmiye ağacı çok olan kısımları ve tropik ormanlara yakın bölgeleri tercih ederler. Gevais bölgesinde ise, kuru ve kayalık Cerrado kısımlarında, galeri ormanlarda ve Maurita palmiyeleri mevcut olan bataklık alanlarını tercih ederler. Cennet bahçesi denilen özel alanda ise, yaprak döken ormanlık kısımları, açık ve nemli bölgeleri, palmiye ekim alanlarını tercih ederler.

Sümbül Ara Papağanı Genel Özellikleri Dişi ve Erkek Ayrımı – Renkleri

Erkek ve dişi görünüm olarak aynı renktedir. Ana renkleri canlı, parlak ve kobalt mavisi tonundadır. Uzun ve ucu sivri kuyruk tüyleri vardır. Kuyruk altı grimsi bir tondadır. Göz çevresinde(göz halkası) ve gaganın birleşen kısmında çeneye doğru tüysüz(tensi) bölge mevcuttur ve sarı renktedir.

Gagası kuvvetli bir görünüme sahiptir. Alt gaga kısmı koyu siyah, mavi tonda ve üst kısmı ise siyah renktedir. Göz renkleri koyu kahve nerdeyse siyaha yakın tondadır. Ayakları koyu gri tondadır. 4 adet ayak parmağı vardır. Güçlü bir gagaya sahiptir. Bu da onların çok iyi birer tırmanıcı olmasını sağlayan özellikleridir.

Genç kuşların yapısı, daha minyon ve daha zayıf görünür. Renkleri de yaşlı olanlara göre daha koyu tondadır. Kuyruk uzunlukları yaşlı kuşlara göre daha kısa kalır. Sarı olan tüysüz bölgeleri de ton olarak daha açık sarıdır.

Sümbül Ara Papağanı Doğal Yaşamda Beslenme Şekilleri

Palmiye fıstıkları(cevizleri) onların beslenmesinde en büyük kaynağı oluşturur. Onları güçlü yapan ve ayakta tutan en önemli besinlerdir. İçeriğindeki mevcut mineraller sayesinde bu ihtiyaçları %100 giderilmiş olduğundan diğer papağanlar gibi ek mineral  alma ihtiyacı hissetmezler. Güçlü gagaları da bu sert besini tüketmeye elverişli bir biçimde gelişme göstermiştir. Bu sayede de mevcut türdeşleri arasında en güçlü gagaya sahiptirler. Bir palmiye cevizi veya fıstığını uzun uğraşlarla evirip çevirirler. Neticesinde de kırılma noktasını mutlaka keşfederler.

Bunun dışında da beslenmeleri meyvelerden(bazen de yere düşmüş olanlardan), tohumlardan, goncalardan ve cevizgillerden oluşur. Yapılan araştırmalarda suda yaşayan sümüklü böcekleri de tükettikleri tespit edilmiştir.

Genelde ganimetini ağaçlarda tüketse de zaman zaman yerden de besin toplarlar. Sümbül Ara için besini ne kadar sert kabuklu olursa olsun, o kadar iyidir. Yiyecekle uğraşmayı seven türlerdir. Yemek aramalarını sabah ve akşam saatlerinde yaparlar.

Sümbül Ara Papağanı Doğal Yaşamda Üremeleri

Eşleşme dönemi geldiğinde çiftler ufak gruplarından ayrılıp yuvalarını kurmaya başlarlar. Bu konuda tercihleri genelde yüksek, yaşlı ve içi geniş ağaç kovukları(oyukları) olur. Çok nadiren  de olsa kayalıklar arasındaki bazı oyuklar(kirişler) da yuva olarak kullanılır.

Üreme dönemleri bölgeye göre biraz değişken olsa da genel de Haziran – Aralık ayları arasında olur. Dişi kuluçkada olduğu sürede de erkek kuş yuvaya göz kulak olur ve dişiyi besler. Dişiler tek başına kuluçkaya yatar. Her kuluçkaları yaklaşık 2 ile 3 yumurtadan oluşur ve kuluçka süresi de 24 – 30 gün arasında olur. Mevcut yavruları anne ve baba kuş birlikte beslerler. Ama Sümbül Aralar ev fazla 1 yavruya tam anlamıyla bakarlar. Kuluçkalarında çoğunlukla tek yavru yaşar. Bu sayının 2’ye çıkması çok nadir olan bir durumdur. Tüm ilgi bu yavruda olurken diğerleri ise ilk yavruya bir şey olması halinde sigorta görevi görür.Yavru bakımı yaklaşık olarak 3 ay sürer. Bu süre sonunda yavrular yuvadan ayrılsa bile anne ve babası ile küçük gruplar halinde bir sonraki eşleşme mevsimine kadar birlikte yaşamaya devam ederler. Tam anlamıyla 3 yaşında bağımsız olurlar ve 4 yaşlarında da cinsel ergenliğe ulaşırlar.

Yavru kuşlar tüm becerileri anne ve babalarından zaman içindeöğrenir. Bu şekilde hayatta kalmayı başarırlar. Doğal hayatta beslenme ve yaşama becerilerini yaşlı kuşlardan öğrenmiş olmaları şarttır.

Sümbül Ara Papağanı Evcil Olarak Bakımları

Malesef günümüz dünyasının gelişimi sonucunda tahrip edilen tropik yağmur ormanları düşünülenden de fazla önem taşımaktadır. Bu güzel türün içinde yaşadığı tropik yağmur ormanlarının çevre dengesi açısından önemi sayılamayacak kadar fazladır.

Sümbül aralar nesli tükenmek üzere olan ve koruma altına alınmış papağan türlerindendir. IUCN kuruluşu bu türün tehdit altında olan türlerini ilk sıraya almış durumdadır.

Brezilya bölgesindeyaşayan halkın ekonomik yönden fakir olması ve bu türe olan yoğun ilgi nedeniyle maalesef fazlasıyla kaçak kuş yakalanıp satılmaktadır. Kara borsada fiyatlar 25 ile 30 bin doları bulan bu türden yerli halkın eline geçen miktar toplam tutarın %1 lik kısmı bile olsa yuvalarının yerliler tarafından talan edilmesi önlenenememektedir. Birçok papağan sever için son durak sayılan Sümbül Aralar nadir olmalarından ötürü de fazla talep edilir. Buda fiyatlarının papağanlar arasında tavana vurmasını sağlar. Riskleri ve cezaları yüksek olsa da yerliler avlanmalarını kolay kolay durdurmazlar. Zira bu türe papağan piyasasında büyük bir talep vardır. Sümbül Aralar sadece satış amaçlı değil tüylerini kullanmak ve yemek amaçlı da yerliler tarafından yakalanırlar.

Papağanlar arasında nadiren görülen tek renkli olma özellikleri ve tüylerinin sanki cilalı gibi görünmesi nedeniyle Sümbül Aralar alıcıların gözlerine hitap eden türlerdir. İri olmaları ve güçlü durmaları kişilerin onları evlerinde besleme dürtüsünü artırır.

Uzun uğraşlar sonucu bu türü gelişen teknolojileri de kullanarak doğal ortamlarında olmasa da şehirlerde bir çok üreticide artık daha kolay bulmak mümkün olmuştur. Yapılan çalışmalarda üreticiler büyük başarılar elde etmeye de başlamıştır. Burada yaşanılan tek sorun ise üretim yapılan yavruları doğal hayata serbest bırakamamak oluyor.  Zira doğal ortamda yetişmeyen yavruların daha sonra salındıkları ortamda uyum sağlamaları imkânsız oluyor. Yaşamlarını sürdüremiyorlar. Doğal ortamda yavrular tüm becerilerini yaşlı kuşlardan öğrendiklerinden özellikle de beslenme açısından gerekli bilgileri olmadığı için doğal hayatta yaşamlarını sürdüremiyorlar. Evcil bakımda onlara sunulan gıdalar ile doğal ortamdakiler maalesef eş değer olamıyor.

Kemirme güdüleri fazlasıyla gelişmiş olan, tırmanmaya meyilleri yoğun olan ve her şeyden önce de kuvvetli gaga yapısı olan bu türde bir papağan alıp bakmak isterseniz;

İlk Düşünmeniz Gerekenler;

• İri yapısına uygun bir alan sunabilmek
• Kemirme ve tırmanma güdüsünü yeterli olanak sağlayabileceği imkânları vermek
• Gagası ile tahrip edemeyeceği kalınlıkta kafesler hazırlamak olacaktır.

Eşli yaşama alışık bu tip bir papağanı almanın en büyük riski eğer bu ihtiyacı karşılanmazsa kolaylıkla strese girmesidir. Bu sorun başladığında da genelde kendisine zarar verecek boyutta tüy yolar veya gövdesinde muhtelif yerlerde yaralar yapar. O nedenle alma kararınız  varsa mutlaka üreticilerden, doğal ortamdan gelmemiş olan bir papağan tercih edin ve eşli olarak alın.

Tek aldığınızda tüm ilgisini size vereceğini de hesaba katmanız gerekir. Bu ilgiyi ona geri vermeniz şarttır. Yoksa hastalanıp ölmesi çok kolay olan narin türlerdir.

Üretim düşünüyorsanız da üretimlerinin kolay olmadığını mutlaka bilin. Ona göre bu kararı almadan önce ehli kişilerden destek ve bilgi almanızı tavsiye ederiz.

Beslenmeleri de evcillerin kolay değildir. Genelde iri papağanlar için mevcut hazır yem karışımlarından yeseler de beslenmelerinde taze gıdaların yanı sıra kalın kabuklu ceviz ve fıstıkgillerden de olması gerekir. Papaya ve muz gibi meyveler ise en sevdikleri arasında sayılanlardandır.

Cana yakın, sevimli ve kolay eğitilen türlerdir. Her ne kadar konuşma ve taklit yetenekleri gri papağanlarla kıyaslanmasa da görüntüleri ile insanı mutlu ederler. Tek sorun güçlü sesleri vardır. Buna da katlanırım derseniz almanızda bir sorun yoktur. Yeter ki; almadan önce gerekli tüm şartları hazırlayıp sonrasında mutsuz olmayın ve bu narin canlıyı da mutsuz etmeyin.