Papağan Hastalıkları, Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Fiziksel ve fonksiyonel yapılarının, memeli hayvanlara göre daha basit ve daha az dayanıklı olması nedeniyle, kuşlar çabuk hastalanırlar. Genel durumları bir anda bozulur. Genel kural olarak kuşların her gün düzenli izlenmesi ve en küçük bir değişikliğin anında değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle, onu satın aldığınızda, hemen papağan sağlığı konusunda deneyimli bir veterinere başvurarak, hastalanma sırasındaki kıymetli ilk zamanları boşa geçirmeyiniz. Bütün ciddi hastalıkların tedavisi, veteriner tarafından yapılmalıdır.

Genel Hastalık Belirtileri ve Destekleyici Tedavi

Davranış değişiklikleri, solunum hareketlerindeki değişiklikler, tüneme ve oturma şekli, çevreyle olan ilgisi, kanat ve kuyruk pozisyonları, tüylerinin durumu, belirli aralıklarla değerlendirilir. Papağanınız hasta ise, tüylerinde kabarma, çevre ile ilgisizlik, devamlı gözlerini kapama ve uyuklama hali, kafesin tabanında oturma veya tüneğe iki ayakla göğsünü dayayarak sıkıca tüneme, kuyruğun nefes alıp verme ile aşağı yukarı belirgin hareket etmesi ve nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkar. Zaman içinde beslenme yetersizliğine bağlı kilo kaybı gözlenir. Kilo kaybının en önemli göstergesi, göğüs kasının azalmasına bağlı, göğüs kafesi kemiklerinin belirginleşmesidir. Aşırı beslenmeye bağlı yağlanmanın artması durumunda ise, fazla yağ bu kasın üst kısmında toplanır, oluşan şişkinlik kilo artışını gösterir. Eğer kilo alma daha da artarsa, fazla yağlar karın bölgesinin yan tarafında şişkinliğe neden olur.

Papağanlarda Karın Bölgesinde Genişleme

Karın bölgesinde genişleme normalde hafif konkavite gösteren karın bölgesinde şişlik gözlenir. Büyük papağanlarda yumurtlayamama, periton iltihaplanması, karın iç sıvı birikmesi, organ büyümeleri, çeşitli kanser hastalıkları, fıtık, karaciğer hastalıkları gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Stres halindeki kuşun nefes darlığı çektiği de görülür. Acil tetkik ve tedavi gerektiren bir durumdur.

Yavru papağanların rengi, sağlık durumları hakkında bir fikir verebilir. Normalde pembe renkte olmalıdır. Kırmızı renk, enfeksiyon hastalıklarında görülen ısı artışında ortaya çıkar. Beyaz renk ise, hava soğukluğuna bağlı vücut ısısının düşmesi veya donmaya bağlıdır. Ayrıca çeşitli karaciğer ve böbrek hastalıklarında da görülür.

Papağanlarda Halsizlik

Genel enfeksiyon belirtisidir. Büyük papağanlarda her türlü enfeksiyon, ön mide genişlemesi ve gaga anormal şekilde görülür. Soruna uygun tedavi yapılmalıdır.

Destekleyici Tedavi

Tanı konulup hastalığa uygun tedavi başlayıncaya kadar olan sürede, bu sürenin çok kıymetli olduğu göz önünde bulundurularak, hemen destekleyici tedaviye başlanır. En önemli işlem, ortam sıcaklığının artırılmasıdır. Çünkü beslenme yetersizliğine bağlı olarak metabolizmaları artan papağan, hızla ısı kaybetmeye başlar, vücut ısısında oluşan ani değişiklik sonucu ölüm kaçınılmazldır.

Ortam ısısı 36-38°C arasında olmalıdır. Bunun için hazırlanmış özel kafesler olmakla birlikte, siz de bu ortamı sağlayabilirsiniz. Bunun için hazırlanmış özel kafesler olmakla birlikte, siz de bu ortamı sağlayabilirsiniz. Bunun için normal veya infraruj ampullerden faydalanılır. 40 wattlık ampul bir termostat bağlanarak kafesin kenarına konur. Kafesin bir yarısı örtülür. Böylece kuşa fazla sıcaktan kaçma şansı verilir. Tünekler çıkarılarak papağanın yerde havlu gibi yumuşak bir ortamda dinlenmesi sağlanır. Tedavi için geniş bir kafes seçilirse, yer değiştirme imkanı verilerek, papağanın kendi vücut ısısını ayarlaması mümkün olur. Yemlik ve suluğun kafesin tabanında ve papağanın ulaşabileceği mesafede olması gerekir.

Papağan yemiyorsa, hemen beslenme programına geçilmelidir. Besin yarı katı forma getirilip, gerekirse büyük şırınga yardımı veya kanülle papağana verilir. Bunun için formülize edilmiş besin değeri yüksek gıdalar vardır. Temin edilemezse; yarım yumurta sarısı, su ile karıştırılmış mısır ununa katılıp bulamaç haline getirilir. Verilmeden önce sıcaklığın 37-40°C olması gerekir. Papağanın yaşına göre günde 3-4 kez, 5-10 ml bu karışımdan verilir. Kursak elle muayene edilerek verme süre ve miktarı ayarlanır.

Büyük papağanların günlük su ihtiyacı 15-20 ml’dir. Ani sıvı kaybına girme eğiliminde olan papağanlar dikkatli gözlenmeli, gerekirse veteriner hekim tarafından sıvı takviyesi yapılmalıdır. Hastalığın enfeksiyona bağlı olabileceği göz önünde tutularak, uygun tedaviye vakit kaybetmeden başlanmalıdır.