Yaşamış olduğumuz dünyada hayvanlar hangi haklara sahiptir. Hayvanlar Allah’ın sessiz varlıklarıdır. İnsanların olduğu kadar hayvanların da yaşama ve özgürlük hakları bulunur. Fakat çoğu insan hayvanların bu dünyada yeri olmadığını düşünür. Ya da böyle düşünmese de onları sadece yemek olarak görürler ve insanların gıda ihtiyaçlarını gidermek amaçlı olduğunu düşünürler. Oysaki küçük arkadaşlarımızın da en az insan hakları kadar kıymetli hakları bulunur. Hayvanların oyuncak olarak görülmemeli ve bir yerlere hapsedilip kalmamaları gerekir. Onların da bir canlı varlık olduğunun kanıtı olarak hayvan hakları ile alakalı bir bildirge yayınlanmıştır.
Hayvan Hakları Yasası
Yayınlanmış hayvan hakları yasası 15 Ekim 1987 yılında Paris’te UNESCO tarafından yayınlanmış bir bildirgedir. Bu bildirgenin içeriği şu şekilde sıralanmıştır.
- Tüm hayvanları dünyada insanlar ile eşit derecede yaşar ve var olabilir.
- Bütün hayvanlar saygı görmeyi hak eder insanlar hayvanlara göz göre öldürmezler, hayvanlar insanlar tarafından bakılmalı ve güvenliğinin sağlanması gerekir.
- Hayvanlar insanlar tarafından herhangi bir eziyete maruz bırakılamaz. Acımasız ve zalim bir şekilde işkenceler yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi gerekiyor ise bu işler acısız bir şekilde gerçekleşmesi gerekir.
- Hayvanlar kendi doğalarında kendi yaşam bölgelerinde yaşar ve özgür olur. Herhangi bir hayvan kafes içinde ya da daha dar bir alanda bulundurulması gibi davranış yapmaya hiç kimsenin hakkı yoktur.
- Hayvanlar devlet tarafından korunması gerekir ve hayvan hakları da insan hakları gibi yasa ile kurulur.
Çok sayıda yabani hayvan infaz edilmesi soykırım olarak addedilir.
Hayvan Hakları Derneği
Hayvan hakları derneği hayvanları korumak amaçlı kurulmuş yerlerdir. Birçok kişi tarafından kurulan bu dernekler sayesinde hayvanların hakkı korunma yönünde olumlu adımlar atılması hedeflenmiştir. Üyelerinin yapmış oldukları faaliyetlerin içinde sokakta balı boş olan sahipsiz hayvanlara mama bırakarak onların gıda ihtiyaçlarını karşılıyorlar.
Hayvan Hakları Günü
Dünya genelinde maddi bir kazanç ve eğlence maksadı ile eziyet edilen, öldürülen, yarışlara katılan ve zarar gören hayvanlara dikkat çekmek için her yıl 4 Ekim hayvan hakları günü olarak kutlaması gerçekleştiriliyor. Hayvan dostlarımız için ilk kez İngiltere’de 1922 senesinde hayvanları korumak insanların hayvanlara iyi davranmalarını daha iyi şartlarda beslenme ve korunmalarını sunmak amacıyla hayvanları koruma birliği kurulmuştur. Ülkemizde hayvanları koruma derneği 1908 senesinde kurulmuş ve aynı amaçla dernekler birleşerek Hollanda’nın başkenti Lahey de dünya hayvanları koruma federasyonu oluşturmuşlardır.
Hayvan Hakları Şikâyet
Hayvanları koruma kanununun yürürlüğe girmiş olduğu 2004 senesinden bugüne kadar sokaklarda başıboş dolaşan hayvanların daha insani usullerle rehabilite edilmeye başlanılmıştır. Ev ve süs hayvanları satış yerleri kontrol altına alınarak deney hayvanları kullanımı ile alakalı etik düzenlemeler yerleştirilmiştir. Hayvan haklarına yönelik daha hızlı ve etkili hizmet sunuluyor. Hayvan hakları ihlali söz konusu olduğunda bu durumuna duyarlı olan vatandaşlar tarafından hayvan hakları şikâyet bulunulan yere şikâyet etmeleri gerekir.
Hayvan Hakları Nelerdir?
Hayvan haklarının genelinde hayvanların herhangi bir sebepten dolayı eziyet görmemeleri yaşam alanlarında özgür bir şekilde yaşamlarını devam etmeleri gibi pek çok hak vardır. Yaşamlarını sürdürebilmeleri için kendi doğalarında özgür rahat bir şekilde dolaşım hakkına sahiptirler. Hayvanların tamamı saygı görme hakkına sahiptir, tüm hayvanlar yaşam içinde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahip olurlar. Bütün hayvanların insanca gözetilmeden bakılma ve korunma hakları bulunur. Hiçbir hayvanı her ne olursa olsun kötü bir davranış yapılmaz ve zalimce davranılmaz.
Hayvan Hakları Numarası
Evlerde beslenen kediler, köpekler, kuşlar veya farklı evcil hayvanlar yaşam standartları bakımından oldukça şanslı bulunuyorlar. Fakat bu durum sokakta sahipsiz olan hayvanlar için geçerli değildir. Sokakta yaşamını sürdüren hayvanlar için yaşam çok zordur. Sokak hayvanları arasında düzgün bir şekilde beslenmediklerinden dolayı hava şartlarından kaynaklı olarak birçok hastalık yaygın bir şekilde görülebiliyor. Bu hastalıkların beraberinde araba kazaları insanlar tarafından uygulanmış şiddet gibi durumlarda sokak hayvanlarının başlarına gelebilecek olumsuz olaylardır.
Birçok hayvan sever sokak hayvanları için mama su gibi yardım yapıyor. Fakat her ne kadar yardım edilmiş olsa da elli tane kediden köpekten sadece 3-5 tane de düzgün bir şekilde besleniyor. Hasta ve bakıma ihtiyacı olan kedi ve köpeklerin bulunmuş olduğu hayvan barınakları mevcuttur. Bu barınaklarda sokakta kendi başına yaşam sürdürmeyi başaramayacak hayvanlar için tedaviler beslenmeler yapılıyor. Birçok belediye tarafından hayvanlar için bu hizmetler verilir. Sizde eğer sokakta hasta bakıma muhtaç olan yaralı bir hayvan fark ettiğinizde belediyenin barınağına arayarak ona yardımcı olmanız mümkündür. Bakıma muhtaç olan hayvanları ihtiyaçlarını giderilmesi için hayvan hakları numarası olarak 0212 251 63 25 numarayı arayıp bilgi verebilirsiniz.
Hayvan Hakları Kanunu
Evlerde bakılan hayvanlar ve gerçek kişiler yanında tüzel kişilerin bakmış olduğu hayvanlar da dahil edilerek kanun kapsamı genişliyor. Kanun kapsamında bakımı yapılan hayvanların bulundukları evlerde hayvan sağlığı yönünden asgari standartların sağlanması maksadıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izin alınarak kurulması yönünde değişiklik gerçekleştiriliyor. Ev hayvanı satışında ev ortamının hayvan sağlığı ve etolojisi bakımından uygun şartlarda olmaması nedeniyle kedi ve köpek bulundurulması yasaklanıyor. Anne ile yavrularını korunmasına ilişkin öngörülen tedbirler bütün hayvanları kapsayacak şekilde genişletiliyor.
Tedavi amaçlı hayvanlara müdahalelere izin verilmekle beraber veteriner hekimlik uygulamalarına da engel olunmaması amaçlanıyor. Ülkemizde hayvanlar ile ilgili koruyucu yasalar bulunuyor. Tehlike arz eden hayvanları üretmek, sahiplendirmek, takas etmek, sergilemek ve hediye etmek ülkeye girişini satışını ve reklamını yapmak şeklindeki yasaklar bunlardan birkaç tanesidir. O yasakların içinde sahiplenmek, barındırmak ve de beslemekte dahil ediliyor. Hayvan hakları kanunu hayvanlara işkence yapmak fiili ile acımasız ve zalimce muamelede bulunmak ve ağırlıkları göz önünde bulundurularak yeniden düzenleniyor.
Hayvan Hakları Yasası 2022
Hayvan hakları yasası 2022 düzenlemesi taslak metnine göre artık her hayvanın kendine ait kimlikleri bulunacak. Sahiplenmiş olduğu hayvanın sokağa atan kişiler için 2000 TL para cezası uygulanacak. Hayvanların üzerinde yer alan çip ile hayvanı kim tarafından sokağa terkedildi rahatlıkla tespit edilecek. Hayvanların sağlıksız bir yaşam ortamında tutulduğu pet shoplara kapatılma kararı alındı. Onların yerine hayvanların bakımı yaşam koşulları iyi olan çiftliklerde yapılacak. Satışlar internet üzerinden gerçekleştirecek. Yapılmış olan yeni düzenlemeler ile cumhuriyet savcıları hayvana eziyet ettirme konusunda şikâyete gerek duymadan resen soruşturma yapabilecek. Hayvanlara işkence edilerek ölümlerine sebebiyet verenlere 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Hayvanlara eziyet eden kişilere ise 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu cezalar hiçbir şekilde ertelenme söz konusu olmayacak.
Cinsi tükenmiş olan ve kasıtlı bir şekilde bir canlının cinsini tüketmiş olan kişiye 2 yıldan 5 yıla kadar hayvan dövüştürme yapanlara ise 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Sokak hayvanlarını kısırlaştırılması işini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapacak. Bakanlığın kontrolü dahilinde belediyeler kısırlaştırma yapabilecek. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesinden mevcut belediyeleri kısırlaştırma için ilave bütçe verilecek. Hayvanlar ile alakalı tüm şikayetler Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı İl Tarım müdürlüklerine yapılacak. Apartmanlarda hayvan besleme sayısı artık sınırlı olacak.
Hayvan Hakları İle İlgili Yazı
Hayvan hakları ile ilgili yazı sizlere detaylı olarak canlılar dünyasının büyük bir kısmı olan hayvanları anlatacak. Hayvanlar insanın en büyük yardımcısı ve arkadaşıdır. Bizler hayvanların etinden sütünden yumurtasından derisinden faydalanırız. Hayvanların beslenmemize sağlıklı büyümemize katkıları olduğu gibi hastalandığınızda iyileşmenize de katkıları bulunur.
Tedavide kullanılan bazı serumlar hayvanlardan evde edilir ve ayrıca tıp ile alakalı bazı deneyler hayvanlar üzerinde denedikten sonra insanlara tatbik edilir. Hayranların faydaları bunlarla bitmeyecek kadar geniştir. Kedi köpek balık gibi hayvanlar yaşamımızı renklendirir ve bizlere renk verir. Hayvanlara karşı sevgi ilk kez 1825 senesinde İngiltere’de hayvanları koruma Birliği’nin kurulması ile resmi bir model kazanmıştır.
Zamanla dünyanın her yerinde hayvanları koruma dernekleri kurulmuş tüm derneklerin ortak kararı ile 4 Ekim hayvanları koruma günü olarak kabul görmüştür. Ülkemizde hayvanları koruma dernekleri aktif bir şekilde vardır. Bu dernekleri ilki 1924 senesinde kurulmuş olup bu derneklerin hedefi hayvanları korumak, hayvan sevgisini yaygınlaştırmak ve nesli tükenme tehlikesinde olan hayvanları koruma altına almaktır.
Hayvan Hakları İle İlgili Sözler
Aynı tabiat içinde beraber nefes aldığımız bütün hayvanların yaşamı hakkında dikkat çekmek korumak daha iyi yaşam ortamlarında barınmasını ve beslenmesini sağlamak hakkında farkındalık oluşturmak için kutlama ve etkinlikler yapılan 4 Ekim hayvanları koruma günüdür. Dar anlamda sokakta bulunan hayvanları korumak olarak algılanmış olsa da ekosistemdeki bütün canlıları içine alan kutuplardaki nesli tükenme tehlikesi yaşayan kutup aylarından kelaynak kuşları ne kadar geniş kapsamlı etkinlikler düzenlenen bir gündür.
Bugünün sadece dostlarımıza yemek ya da barınak ile sınırlı kalmayıp birçok konuyu içeriyor. Kullanmış olduğumuz ve doğaya zarar veren plastiklerin parfümlerin kullanımından ötürü yaşam alanları olan ormanların kirletilmesine dikkat çekmek çarpık kentleşme ile yaşam alanlarından kopardığımız hayvanların yok olmasının önüne geçebilmek için yapılması gerekenleri kadar her şeyi kapsamış olan anlamlı bir gündür. Çocukları yetiştirilirken hayvan sevgisi ile yetişmeleri gerekir. Hayvan hakları ile ilgili sözler bir insan bir hayvanı sevene kadar ruhunun bir bölümü uykudadır. Sadece bir gün değil her gün onlara sahip çıkalım. Sokak köpeklerine selam vermek insan olmaya yaklaşmış demektir.
Yurtdışında Hayvan Hakları
Hayvan hakları hususunda İngiltere’nin oldukça ayrıntılı ve 14 aşkın kanun ve yasal düzenlemesi yer alıyor. Yurt dışında hayvan hakları evcil hayvanların korunmasından hayvanat bahçesinde yer alan hayvanların korunmasına kadar hemen her konuda ayrıntılı kanunlar bulunuyor. Hayvanlar hisleri olan varlıklar olarak kabul görüyor. Hayvanlara eziyet işkence hayvan dövüşleri gibi davranışlarda 20.000 pounda kadar para cezası ve 6 ay hapis cezası uygulaması yer alıyor. Hayvan satışı sadece sınırlı sayıda pet shoplarda yapılırken pet shop açmak yurtdışında bizim ülkemizdeki kadar kolay olmuyor. Hayvan satışı yapmak isteyen kişiler hayvanların bakımını düzenli olarak yapmak zorundadırlar. Her hayvanın bütün hayatı boyunca ve bir sene içinde kaç kez doğum yapabileceği yasa ile belirlenmiş durumda. Hayvan satışı yapan bireyler şehirlerindeki yerel komisyondan lisans almak zorunda olup en ufak bir şikâyet olursa komisyon tarafından lisanslarına anında son verilir. Lisanslı yerlerden satın alınmamış olan kaçak olarak yurt dışından getirilen hayvanların sahipleri hakkında soruşturma yapılıyor.
Günümüzde Hayvan Hakları
Birçok birey içinde yaşadığı mekânı paylaşmış olduğu diğer canlılardan yapay bir şekilde ayrı tutmak gibi bir eğilime sahiptir. Sonuçta hepimiz için yaşadığımız doğanın doğal süreçlerinin bir parçasıyız. Bu anlayış yani insanı her şeyin üstünde tutan anlayış hayvan haklarını kavramamızın önünde büyük bir engel oluşturduğu görülüyor.
Bir anlık da olsa bu kalıp yargılar ve anlayış kenara bırakılarak hayvan haklarının ya da insan dışı hayvan haklarının kökeninde de ne olduğuna ne olabileceğine bir eğilim gösterilmesi gerekir. Günümüzde hayvan hakları eşitlik fikrini incelemek için bize yardımcı olan haklardır. Tüm dünyada hayvan haklarını kavramının temelini oluşturmuş olan Türkiye’nin imzalamış olduğu hayvan hakları evrensel bildirgesinin 15 Ekim 1978’de Paris’te ilan edilmesi ile beraber bütün hayvanların yaşam önünde eşit doğduğu ve aynı var olma hakkına sahip olduğu kabul görülmüştür.
Dünyadaki Hayvan Hakları
İnsanlık ve merhamette zirve yapan Osmanlı insanı toplumu sahipsiz olan hayvanlara kedilere dağ başlarında aç kalan kurtlara yiyecek hazırlayarak ve sakat leyleklerin tedavisi yapılması için müesseseler inşa ederek kırılması zor hayır rekorlarına imza atmıştır. Fransız Şair lamartine bu hususta şu noktaya dikkat çekiyor. Türkler kuşlara ve köpekleri velhasıl Allah’ın yarattığı her şeye hürmet eden bir topluluktur. Bizim memleketlerde başıboş bırakılan ya da eziyet edilen bu zavallı hayvan cinslerinin hepsine şefkat ve merhametlerini gösterirler.
Hayvanlar eşit doğal yaşama hakkı vardır. Üzerinde yaşamış olduğunuz tüm dünya sadece insanlara ait bir alan değildir. Her türden canlının da yaşamı yeridir. Eğer bütün canlıların yaşama hakkına saygı duyar, yasalarımızda yer verir ve etik anlayışımızda bunları içselleştirmez isek işte o zaman gerçekten şiddetsiz olarak yaşama yoluna dahil olmuş olacağız. Dünyadaki hayvan hakları yönelik düzenleme ilk kapsamlı düzenleme Sultan 3. Murat zamanında 1587 yılında gerçekleşmiştir.
Hayvan Hakları Yasası Nelerdir?
Hayvan hakları yasası içeriği genişletilmiştir. Nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren bir kişi bir yıldan beş yıla kadar hapis bir hayvan neslini yok eden kişiye ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalar yasaya konmuştur. Hayvanların korunması ve refahı amacıyla yaygın ve örgün eğitime yönelik programların yapılması radyo ve televizyon programlarında bu konuya sıklıkla yer verilmesi hedefleniyor. Buna göre Medya hizmet sağlayıcıları sorumlu yayınlarında bu konuya çoğunlukla yer vereceklerdir.
Türkiye’deki Hayvan Hakları
Türkiye’deki hayvan hakları 5199 numaralı kanununda düzenlenmiş olup bu kanuna göre bütün hayvanlar eşit ve kanun hükümleri çerçevesinde yaşam hakkına sahiptir. Kanunda hayvanların İsviçre İngiltere ve Avusturya’daki kanunlarda gözlenen bir ifade olan hisleri olan varlıklar olduğuna dair bir ibare yer almıyor. Dikkat çeken en önemli eksiklerden biri de hayvan hakları ihlallerinde hapis cezası bulunmamasıdır. Alınan cezalar genellikle para cezası olarak uygulanıyor. Hapse girmeden para öde ödeyecek suçlamalardan kurtuluyor. Ceza bedelleri her sene belirlenerek Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından belirleniyor. Hayvanların bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programlarına katılarak sahiplerini sahiplendikleri hayvanın bakımını yapmakla sorumlu olduğu belirtilmiş olup herhangi bir eğitim programına katılmadan sahiplenenler ile alakalı para cezası verileceği haricinde herhangi bir bilgi yer almıyor.
Türkiye’de hayvanların hissedebilen varlıklar olduğu kabul edilmesi halinde hapis cezasının kanuna dahil edilmesi de gündeme gelebilir. Petshop’larda hayvan satışının yasaklanması denetimlerini daha sıkılaşması hayvan hakları ihlallerinde hapis cezası verilmesi ve her heveslenen bireyin hayvan sahibi olmaması gibi atılabilecek belli başlı adımlar bulunuyor. Bu kurumsal adımların bir an evvel atılması ve hayvan dostlarımızın daha iyi şartlarda yaşam sürmesi hepimizin önceliğidir.
