Papağanlarda Metabolik Hastalıkları

Papağanın Kan Şekeri Düşüklüğü(Hipoglisemi)

Kan şeker seviyesinin 150 mg/dl’den düşük olmasıdır. Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, dalgınlık çok su içme, idrar miktarının artması gibi klinik belirtiler gösterir. 100 mg/dl’nin altında koma durumu söz konusudur. Tedavide damardan şekerli serum verilerek kan şeker düzeyi ayarlanır.

Papağanlarda Kalsiyum Düşüklüğü(hipokalsemi)

Kan kalsiyum seviyesinin 6 mg/dl’nin altında olmasıdır. Özellikle 2-6 yaş arası gri papağanlarda görülür. Ay çekirdeği, susam vb. yağlı tohumlarla tek tip beslenme sonucu ortaya çıkar. Halsizlik ve kasılmalarla seyreder. Eksik olan kalsiyum yerine konursa, klinik düzelir. Koruyucu olarak kalsiyumdan zengin besinler düzenli olarak verilmelidir.

Papağanlarda Vücutta Demir Birikimi

Daha çok cennet papağanında görülür. Özellikle karaciğerde birikir. Demirden zengin diyetin fazla miktarda verilmesi ana nedendir. Bu gıdalar; karaciğer, kırmızı et, üzüm, yumurta sarısı, koyu yeşil sebzeler ve tohumlardır. Yoğurt, yumurta beyazı, kaynamış patates, mısır, beyaz ekmek ile, elma, muz, armut, erik, incir ve karpuz gibi meyveler ise, demir düzeyi düşük gıdalardır. Çilek, domates, kivi ile portakal ve mandalina gibi turunçgiller C vitamininden zengindir.

C vitamininden zengin gıdaların aşırı tüketilmesi durumunda, bağırsaklardan demir emilimi artarak dokularda birikir. Halsizlik, yorgunluk, öksürük, nefes darlığı, karında sıvı birikimi gibi belirtiler görülür. Tanıda kan testlerinin yanında, röntgen ve karaciğer biyopsisinden faydalanılır. Karında biriken sıvı miktarı fazla ise enjektörle alınmalıdır. Diyet içeriğinin demir ve C vitamininden fakir olmasına dikkat edilmelidir. Düşük demir içeren formül yiyecekler de kullanılabilir. Hastalığın gidişatı genellikle kötüdür.

Papağanların Karaciğerde Yağ Birikimi

Amazon papağanları ve sultan papağanları ile kakadu papağanları ile muhabbet kuşlarında sık görülür. Aşırı yağlı gıdalar, tohumlarla tek tip beslenme alışkanlığı, fosfor, kurşun, arsenik gibi madde zehirlenmeleri ile kalıtsal faktörler karaciğerde yağ birikimine neden olur. Kilo kaybı ve aşırı kilo alma, uyuşukluk, ishal, tüylerde şekilde bozukluğu, zayıf tüylenme, nefes darlığı ve karında genişleme görülür. Karaciğer fonksiyon bozukluğuna bağlı klinik belirtiler ortaya çıkar. Kan testleri tanıya yardımcıdır. Röntgen ve ultrasonda karaciğerin normalden daha büyük olduğu görülür. Yağ düzeyi düşük diyet verilir. Beslenmedeki meyve ve sebze oranı artırılır.

Papağanlarda Gut Hastalığı

Her türlü papağan türünde, özellikle muhabbet kuşlarında görülebilir. Ürat kristallerinin eklem içinde, organların dış yüzeyinde, karaciğer ve böbreğin bağ dokusunda ve böbrek içi idrar kanallarında birikmesi ile meydana gelen bir hastalıktır. Diyetteki protein miktarının yüksekliği ile doğru orantılı olarak görülür. Kanda ürat miktarı artar, böbreklerden atılma kapasitesini aşar ve birikim olur. Yüksek proteinli diyet yanında, fazla miktarda yeme alışkanlığı, hareketsizlik, az su içme çeşitli nedenlerle kan dolaşımının azalması, kötü beslenme, A vitamini yetersizliği, D vitamini fazlalığı, böbrek enfeksiyon ve tümörleri diğer enfeksiyon hastalıkları, gut hastalığına zemin hazırlar. Hastalanan kuş aşırı huzursuzdur. Ayak ve bacak eklemlerindeki birikime bağlı olarak tünekte devamlı ayak değiştirir.

İştah kaybına bağlı zayıflık ortaya çıkar. İleri dönemde topallık, tüneme güçlüğü nedeniyle kafes tabanına oturma ve yürüyüş bozuklukları gözlenir. Kanat eklemlerinin etkilenmesi sonucu, düşük kanat görülür. Eklemlerde sert çıkıntılar halinde ürat kristalleri ele gelir. Şiş eklemlerden alınan sıvının mikroskobik incelenmesinde de bu kristaller saptanır. Organlardan en çok karaciğer, böbrek, kalp ve hava keseleri etkilenir. Destekleyici tedavi ön planda olmalıdır. Aspirin, şişliklerin ve iltihabın ortadan kaldırılmasında kullanılır. Şişliklere dışarıdan tentürdiyot sürülebilir. Protein düşük gıdalar verilir. Bol su içmesi sağlanır.